Ong, kiến, mối được xếp chung vào nhóm côn trùng xã hội để phân biệt với các loại côn trùng đơn sinh bởi trong mỗi tổ ong, tổ kiến, tổ mối được coi là một xã hội riêng, tùy theo từng loại có từ vài trăm cho tới vài triệu con. 

Theo thống kê có khoảng trên 2700 loài trong đó ở nước ta xác định 80 loài khác nhau về hình thái, về số lượng cũng như cấu trúc tổ, tuy nhiên đều giống nhau là chúng sống quần thể có sự phân công chức năng rõ ràng. 

Các thành phần trong tổ mối

Trong một tổ mối lâu năm, tổ mối được phân chia thành các thành phần: mối chúa, mối cánh, mối lính, mối thợ. 

Mối chúa. 

Là mối có trọng lượng lớn nhất trong tổ mối có vai trò sinh sản chính ở trong tổ. Nếu diệt mối mà chưa tìm được mối chúa thì vẫn chưa phải là diệt mối tận gốc. Mối chúa rất ít khi ra khỏi tổ, trừ khi tổ bị ngập úng. 

Mối cánh. 

Trong một tổ mối, mối cánh là thành phần không thể thiếu, chúng trải qua một vài lần lột xác từ mối non thành. Chúng cũng ra ngoài kiếm ăn giống như mối thợ.

Vào mùa xuân hằng năm khi không khí thích hợp, nhất là vào trước cơn giông, hoàng hôn, mối cánh thường bay ra khỏi tổ hướng tới những nơi có ánh sáng. Sau khoảng 15 – 20 phút bay thì rụng cánh, mối cánh đực sẽ tìm một con cái, bám vào đuôi con cái và tìm nơi cư trú tại các vết lún để tạo ra tổ mới. 

Vì thế để loại bỏ tận gốc mối cánh chỉ có thể loại bỏ được những điểm mà mối có thể làm tổ thì mới phòng chống mối được lâu dài. 

Mối lính. 

Mối lính là loài mối có bộ phận và hàm răng khá phát triển. Ở phần đầu mối có màu nâu hồng, có hạch độc nhỏ. Khi chiến đấu, mối lính sẽ tiết ra chất có màu trắng đục chứa axit. 

Mối lính có chức năng canh phòng, báo động, trinh sát mối lao động đi kiếm ăn. Khi có tiếng động bất thường của tiếng động mạnh, sự thay đổi ánh sáng hay có dấu hiệu bị xâm nhập thì mối lính xông ra và báo động cho tổ. Một con báo động sẽ được truyền tiếp tạo thành những tiếng rào rào mà tai con người có thể nghe được. Chính đặc điểm này được áp dụng để phát hiện tổ mối đang hoạt động. 

Mối thợ. 

Thành phần không thể thiếu trong tổ mối được hình thành từ mối non qua 5 – 7 lần lột xác thành. Mối thợ có đặc trưng màu trắng sữa đều từ đầu dọc xuống bụng, mối thợ có vai trò rất quan trọng trong tổ có nhiệm vụ: tìm thức ăn, xây dựng tổ mối chúa, mối lính bằng thức ăn qua đường ruột. 

Do mối thợ có đặc điểm thường xuyên di chuyển ra ngoài nên có thể lợi dụng điểm này để tiêu diệt tổ mối một cách gián tiếp như gây bệnh lây nhiễm, đầu độc.